E-devlet tek başına ayakta durmuyor

Dünya e-devletten ağ yönetişimine geçiyor. Yani toplum devletin önünde geliyor, tersi değil…

Birleşmiş Milletler 2008 E-Devlet Araştırması geçtiğimiz günlerde yayınlandı. Yayının alt başlığı paradigma değişiminin de adını koyuyor: "E-devletten bağlı yönetişime"… Ağ yönetişimine geçiş, ikinci kuşak e-devlet paradigması olarak konumlanıyor. Bu paradigmanın ayırt edici özelliği, insanlar, süreçler ve teknoloji kanallarını entegre eden bir "bilgi yönetimi"nin kamu sektörüne hakim kılınması. Yani bilgiyi elde etmek, depolamak ve paylaşıma açmak için doğru süreçlerin belirlenmesi ve organizasyonu oluşturan insanlar ve süreçlere uygun donanım ve yazılımın belirlenerek teknolojinin inşa edilmesi… Burada öncelik "insan" faktöründe. Konu e-devlet olduğuna göre toplumun tamamından söz ediyoruz.

Mesele böyle konumlanınca haberler bizim açımızdan pek iyi değil. Çünkü parametreler değişiyor. Yani maalesef burada tekil hizmetlerin sunum olgunluğuna odaklanan Capgemini araştırmasının sonuçlarıyla veya Brown Üniversitesi'nin Türkiye'yi global e-devlet endeksinde ilk ona sokan fantastik yaklaşımıyla karşı karşıya değiliz! Zafer sarhoşluğundan ayılıp, meseleye e-devletin (ve tüm devlet yapılanmasının) varoluş ve meşruiyet nedeni olan toplumsal ve insani fayda açısından baktığımızda haberler kötü ve elbette bu bir sürpriz değil. Birleşmiş Milletler araştırmasında 192 ülke arasında 76. Sıradayız. Yani 2005'ten beri 16 sıra geriye gitmişiz! 0-1 arasında konumlanan değerler açısından 2005 endeksimiz 0.4960 iken 2008 endeksimiz 0.4834. Ekvator ile Sırbistan arasındayız. O dönüşmekten pek korktuğumuz Malezya 34, Birleşik Arap Emirlikleri 32, Suudi Arabistan 70. sırada… Bu arada Bosna dışında Avrupa'dan tek bir ülkenin bile altımızda yer almadığını eklemek lazım. Eğitim, katılım, kullanım gibi alt kategorilere indikçe durumumuz daha acıklı bir hal alıyor! Ne yapacağız, Mısır'ın, İran'ın, Kazakistan'ın önünde olduğumuz için gurur mu duyacağız?

Kendimizi kandırmayalım: e-devlet "bilgi toplumu"na açılmadan anlam ifade etmediği gibi, tek başına ayakta bile durmuyor. Bilgi yönetimiyle işleyen bir ağ yönetişimi, vatandaşlar açısından daha iyi, daha geniş seçenekli ve daha kişiselleştirilebilir e-devlet hizmetleri demek olduğu kadar, paralarının nereye harcandığını denetleyebilecekleri daha şeffaf, sorumlu ve hesap verebilir bir organizasyon anlamına da geliyor. Yani toplum devletin önünde geliyor, tersi değil.


BThaber, s:654, 21-27 Ocak 2008