Oyunun Kuralı - Bir sonraki ekonomi…

Ekonomide dönüşüm sancıları yaşanıyor. Reel ekonomideki dönüşüm şimdi de finanas sektöründe yaşanmaya başladı. Yeni bir paradigma geliyor.

Bir önceki yazımda küresel krizin bir paradigma dönüşümünün işareti olarak da algılanabileceğini ve 1973 kriziyle başlayıp 1988 kriziyle olgunlaşan bir sürecin zirvesi olarak düşünülmesi gerektiğini iddia etmiştim. Bu, ölçek ekonomilerinin çöküşü, esnek ve geçişken kapsam ekonomilerinin yükselişi, temel ekonomik girdinin ham maddeden bilgiye dönüşmesi sürecidir. Ekonomik ilişkilerin doğası gereği sürecin dönüştürücü etkisi önce reel sektörde görülmeye başlandı, şimdi de sıra finansta.
Dönüşüm henüz tamamlanmadı. Enerji, demir-çelik-bakır, kimya, silah ve gıda sektörleri güç kaybettikçe askeri-endüstriyel kompleksler halinde birleşiyor. Son Kafkas savaşı da bu yeni denge oyununun bir sonucu. Bu hantal devlere oyunda kalma fırsatını veren de küresel finans sistemi oldu. "İnovasyon" adı altında riski yönetmekten çok gizleyen "finansal mühendislik başarısı" şimdi vergi sömürüsüyle ödeniyor. FED'in bu operasyonunu "liberal ideolojinin sönüşü" ve "yeni devlet kapitalizmi" diye selamlayan da öncelikle "yeni askeri-endüstriyel kompleksler" oluyor. Çünkü operasyon ulusal fonları da sömürerek semiren ve artık ulus-devlet kösteğinden kurtulmuş bu komplekslerin işine yarıyor. "Kamu denetiminin sıkılaşması", "küresel finansal sıkıyönetim" adı altında G7 toplantılarında pazarlanan ve ABD'deki son UBS, Merrill Lynch, Citigroup, Wachovia, Morgan Stanley, JP Morgan, Goldman Sachs, Deutsche Bank soruşturmalarıyla rengini belli eden "ayar operasyonu", küresel finansal sisteminin yeni askeri-endüstriyel komplekslerin emrine koşulması hedefini güdüyor.
Peki, ne olacak? Ekonominin kuralları işleyecek! Nasıl 1988 krizinden sonra 1995-2007 arasında ABD ekonomisinde ileri teknoloji ürünlerinin temsil ettiği katma değer imalat sektörü toplam katma değerinin %13,3'ünden %55'ine fırladıysa, nasıl bilgi ekonomisi ölçek ekonomisini yutarak büyümeyi sürdürdüyse, nasıl Enron gibi devler batmaktan kurtulamadıysa, şimdi de finans sektöründe benzeri bir gelişme yaşanacak. "Batamayacak kadar büyük" olduğu söylenen birkaç dev banka batacak, finans sektörü bu kez gerçekten inovasyona yönelecek ve yüzünü reel ekonomiye dönecek. Bu arada da küresel denge oyununu bozacak.
Peki, bizim gibi ülkelere ne olacak?

BThaber, s:686, 1-7 Eylül 2008